آنفولانزا (Influenza)
آنفولانزا یک بیماری ویروسی واگیردار است که دستگاه تنفسی (بینی، گلو و ریه‌ها) را درگیر می‌کند. این بیماری معمولاً به‌صورت فصلی ظاهر می‌شود و می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. در برخی موارد، آنفولانزا می‌تواند منجر به بستری شدن یا حتی مرگ شود، به‌ویژه در کودکان خردسال، سالمندان و افرادی با بیماری‌های زمینه‌ای.
علائم آنفولانزا
علائم آنفولانزا معمولاً به‌طور ناگهانی ظاهر می‌شوند و می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- تب یا احساس تب و لرز
- سرفه خشک
- گلودرد
- آبریزش یا گرفتگی بینی
- درد عضلانی یا بدن‌درد
- سردرد
- خستگی شدید
- در برخی موارد: تهوع، استفراغ یا اسهال (بیشتر در کودکان)
راه‌های انتقال
ویروس آنفولانزا عمدتاً از طریق قطرات تنفسی که هنگام سرفه، عطسه یا صحبت کردن از فرد بیمار خارج می‌شود، منتقل می‌شود. همچنین تماس با سطوح آلوده و سپس لمس دهان، بینی یا چشم‌ها می‌تواند باعث انتقال شود.
دوره کمون و واگیری
دوره کمون آنفولانزا معمولاً بین ۱ تا ۴ روز است. افراد مبتلا ممکن است از یک روز قبل از بروز علائم و تا ۵ تا ۷ روز پس از آن ناقل ویروس باشند. کودکان و افرادی با سیستم ایمنی ضعیف ممکن است ویروس را برای مدت طولانی‌تری منتقل کنند.
عوامل خطر
برخی افراد در معرض خطر بیشتری برای بروز عوارض شدید آنفولانزا قرار دارند، از جمله:
- کودکان زیر ۵ سال، به‌ویژه زیر ۲ سال
- افراد بالای ۶۵ سال
- زنان باردار
- افراد با بیماری‌های مزمن (مانند آسم، دیابت، بیماری قلبی)
- افراد با سیستم ایمنی ضعیف
تشخیص آنفولانزا
تشخیص معمولاً براساس علائم بالینی انجام می‌شود، اما در موارد خاص ممکن است آزمایش‌هایی مانند:
- آزمایش سریع آنتی‌ژن آنفولانزا
- PCR (واکنش زنجیره‌ای پلیمراز) برای شناسایی دقیق ویروس
مورد استفاده قرار گیرد، به‌ویژه در بیمارانی که نیاز به بستری دارند یا در گروه‌های پرخطر قرار دارند.
درمان آنفولانزا
درمان آنفولانزا معمولاً حمایتی است و شامل استراحت، مصرف مایعات فراوان، و کنترل تب و درد با داروهایی مانند استامینوفن یا ایبوپروفن است. در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهای ضدویروسی مانند اوسلتامیویر (تامیفلو) تجویز کند که اگر در ۴۸ ساعت اول آغاز علائم شروع شود، مؤثرتر است.
پیشگیری از آنفولانزا
مهم‌ترین راه پیشگیری، دریافت واکسن سالانه آنفولانزا است. واکسن آنفولانزا معمولاً هر سال براساس سویه‌های جدید ویروس تولید می‌شود و برای عموم مردم، به‌ویژه گروه‌های پرخطر توصیه می‌شود. سایر اقدامات پیشگیرانه عبارتند از:
- شستن دست‌ها به‌طور مرتب با آب و صابون
- پرهیز از تماس نزدیک با افراد بیمار
- پوشاندن دهان و بینی هنگام سرفه یا عطسه
- ضدعفونی کردن سطوح پرتماس
- ماندن در خانه هنگام بیماری برای جلوگیری از انتقال
عوارض احتمالی
هرچند بسیاری از افراد بدون عارضه خاص بهبود می‌یابند، اما در برخی موارد آنفولانزا می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند:
- ذات‌الریه (پنومونی)
- التهاب عضله قلب (میوکاردیت)
- التهاب مغز یا بافت‌های اطراف آن
- بدتر شدن بیماری‌های مزمن مانند آسم یا نارسایی قلبی
تفاوت آنفولانزا با سرماخوردگی
گرچه آنفولانزا و سرماخوردگی علائم مشابهی دارند، اما آنفولانزا معمولاً شدیدتر و با شروع ناگهانی‌تر است. تب بالا، بدن‌درد شدید و خستگی زیاد در آنفولانزا شایع‌تر است. سرماخوردگی بیشتر با گرفتگی بینی، عطسه و گلودرد خفیف همراه است.
نتیجه‌گیری
آنفولانزا یک بیماری ویروسی فصلی است که با رعایت اصول بهداشتی و دریافت واکسن می‌توان از آن پیشگیری کرد. تشخیص زودهنگام، مراقبت مناسب و آگاهی از علائم خطر، نقش مهمی در کنترل این بیماری و پیشگیری از عوارض احتمالی آن دارند.